مشکلات بازی سازان دیجیتال در ایران / مقابله حاکمیت با بازی ها به مثابه یک اَفیون!

امین شهیدی در گفت وگوی تفصیلی با ایسنا، درباره چالش های بازی سازان دیجیتال، گفت: مهم ترین چالش بازی سازی در ایران ترکیب فیلترینگ و تحریم ها است. با توجه به آخرین محاسبات صورت گرفته، بیش از 90 درصد از نرم افزارها، سرویس های کنترل پروژه و سیستم هایی که برای تولید بازی استفاده می شود، یا تحریم و یا فیلتر هستند. سایر نرم افزارهایی هم که فیلتر نیستند اگر با IP ایران به آنها متصل شویم این احتمال وجود دارد که بعد از یک مدت مشخصی اکانت را ببندند. از سوی دیگر تحریم و فیلتر همزمان Google Play ضربه زیادی به بازی های موبایلی وارد کرده است و مشخصا اقتصاد بازی ها را تحت تاثیر قرار داده است.

انواع مهاجرت نخبگان بازی سازی

او مشکل دیگر حوزه بازی سازی کشور را خروج نیروی انسانی کارآمد از این حوزه عنوان کرد و ادامه داد: با توجه به شرایط عمومی کشور، بحث مهاجرت بازی سازان به شدت داغ است. البته ذکر این نکته ضروری است که در بازی سازی درگیر دو نوع مهاجرت هستیم؛ اول خروج متخصصین صنعت بازی سازی به سایر صنایع تکنولوژی است، چرا که نقاط دیگر این زیست بوم توانایی پرداخت حقوق بسیار بیشتر از استودیوهای بازی سازی را دارند پس در درجه اول نیروهای فنی از صنعت بازی خارج می شوند. نوع دوم نیز مهاجرت کلیِ بازی سازان به خارج از کشور است و بر این اساس نیروهایی که سال ها آموزش دیدند و تلاش کردند به راحتی از کشور خارج می شوند.

بیشتر بخوانید: 

هشدار مهاجرت نخبگانِ بازی سازی

فیلترینگ Google Play به نفع چه کسانی شد؟

چرا چرخه صنعت بازی سازی معیوب است؟ 

این بازی ساز با اشاره به اینکه چرخه صنعت بازی سازی وابسته به موارد مختلفی است، اظهار کرد: سرمایه گذار، سیاست گذار، رسانه و ... بخشی از این زیست بوم هستند که هر یک به شکل جدا فعالیت دارند، اما در یک چرخه کنار یکدیگر کار نمی کنند. یعنی ارتباط بازی ساز با مخاطب و مراکز علمی قطع است، با نیروی انسانی ارتباط مستمر ندارند و حتی سرمایه گذار هم این بازی سازان را نمی شناسد. بنابراین باید علت معیوب بودن این چرخه ارتباطی را پیدا و آن را برطرف کرد.

حداقل اگر بنیاد ملی بازی های رایانه ای دست بازی ساز را نمی گیرد، جلوی گام های او را هم نگیرد. تیم جدید بنیاد ملی بازی های رایانه ای برای بازی ساز بهتر است زیرا اگر کاری برایمان نمی کنند حداقل جلوی کار را هم نمی گیرند و به نظر ما اگر هیچ کاری نکنند بهتر است. 

او با بیان اینکه حلقه مفقوده این موضوع سیاستگذاری درست است، تصریح کرد: مهم ترین نهاد سیاست گذاری در این حیطه از نظر بازی سازان، بنیاد ملی بازی های رایانه ای است که به نظر می رسد این نهاد به عنوان نماینده حاکمیت نتوانسته اقدام به اصلاح این چرخه معیوب کند. اکنون به جای اینکه حاکمیت کاری در این زمینه انجام دهد، بازی ساز خودش به دنبال برطرف کردن مشکلات است.

شهیدی آموزش بازی سازی را امری بسیار مهم دانست و افزود: وقتی این آموزش از سوی حاکمیت اتفاق نمی افتد خود استودیوهای بازی سازی سراغ آموزش این امر می روند.

غفلت حاکمیت از آموزش آکادمیک بازی سازی

او با اشاره به اینکه حاکمیت توجه کافی به مسئله بازی های دیجیتال به عنوان یک سرگرمی ندارد، گفت: توجهی که به سینما، موسیقی، تئاتر و ... به عنوان سرگرمی های مختلف می شود تا به شکل آکادمیک آموزش درباره یادگیری آنها اتفاق بیفتد و نیروی تربیت شده وارد چرخه کار شود، در مورد صنعت بازی وجود ندارد.

این بازی ساز ادامه داد: از سوی دیگر با به کارگیری ابزار رسانه، هم مخاطبان سینما، موسیقی و ... از این صنعت شناخت دارند و هم سرمایه گذاری درستی در این زمینه اتفاق می افتد. بنابراین حاکمیت زیرساخت تولید، تبلیغ و عرضه محصول را فراهم می کند؛ اتفاقی که در حوزه بازی سازی کمتر رخ می دهد. وقتی رویداد و سیاست مشخص و مدون، زیرساخت آموزشی صحیحِ آکادمیک و تبلیغات مناسبی برای صنعت بازی از سوی حاکمیت وجود نداشته باشد، طبیعی است که چرخه بازی سازی، سرمایه گذاری و جذب مخاطب به درستی تشکیل نمی شود.

از دید لَهو و لَعِب به بازی ها تا دخالت های منفی حاکمیت

شهیدی با اشاره به اینکه یک نگاه منفی نسبت به بازی سازی در ایران وجود دارد، گفت: در سال های گذشته بازی سازان تلاش کردند این فضا شکسته شود تا صنعت بازی سازی به جای آنکه لهو و لَعِب شناخته شود، یک کالای فرهنگی و اقتصادی دیده شود. ولی چون این نگاه در حاکمیت وجود ندارد، این اتفاق هم به سختی رخ می دهد. حاکمیت خارج از ظرفیت بنیاد بازی های رایانه ای، زمانی به صنعت بازی سازی ورود می کند که می خواهد مانند یک افیون با آن مقابله کند چراکه فکر می کنند بازی ها سبب فرهنگسازی غلط می شوند. در واقع حاکمیت همیشه از بُعد منفی درحوزه صنعت بازی سازی ورود داشته است تا اینکه بخواهند دخالت مثبت داشته باشد.

او با تاکید بر اینکه بنیاد ملی بازی های رایانه ای باید از بُعد مثبت به بازی سازی نگاه کند، اظهار کرد: نگاه حاکمیت به بازی سازی از سوی بنیاد ملی بازی های رایانه ای صورت می گیرد و زمانی که بنیاد این کار را به درستی انجام ندهد، منطقا نگاه منفی جلوی حرکت صنعت بازی را می گیرد. پیشنهاد جدی بنده این است که بازی سازی تبدیل به یک گفتمان جاری در کشور شود.

یک نفر از هر سه نفر درگیر بازی های دیجیتال

مدیر استودیو مکعب مشکی با اشاره به اینکه بر اساس آمارها در قشر متوسط کشور از هر 3 نفر یک نفر درگیر بازی های دیجیتال است، تاکید کرد: برخی روی تلفن های همراه بازی می کنند و برخی به شکل خیلی جدی با کنسول ها بازی می کنند. با اینکه این میزان مخاطب جدی در کشور به شکل روزمره درگیر بازی هستند، اما نگاه به بازی خیلی ضعیف است.

رسانه ها چه زمانی سراغ بازی سازان می روند؟

او ادامه داد: اینکه هرچند وقت یکبار یک رسانه به شکلی گذری به آسیب شناسی حوزه بازی سازی بپردازد، مشکلی را برطرف نمی کند. انگار تا مشکلی در حوزه بازی سازی رخ ندهد کسی به این صنعت توجه نمی کند. دو دسته از رسانه ها به سراغ ما بازی سازان می آیند؛ یکی رسانه های انقلابی که زمانی که یک بازی مضر و ضد فرهنگ ساخته می شود به سراغ ما می آیند، خب چرا بازی های خوبی که تاکنون ساخته شده را ندیدید و تا یک بازی منفی ساخته شد یادتان افتاد ما هم وجود داریم؟ از سمت مقابل رسانه های منتقد نیز فقط زمانی که فیلترینگ یا تحریمی رخ می دهد به ما زنگ می زنند و نظرمان را جویا می شوند، خب چرا در حالت عادی صحبت های بازی سازان شنیده نمی شود و اسم و رسمی از بازی های ایرانی در رسانه ها شنیده نمی شود؟

بیشتر بخوانید: 

از سند «توسعه بازی های رایانه ای» چه خبر؟

تغییر اساسنامه «بنیاد ملی بازی های رایانه ای» معجزه می کند؟

بازی سازان تلاش کردند به جای آنکه بازی لهو و لَعِب شناخته شود، یک کالای فرهنگی و اقتصادی دیده شود. حاکمیت زمانی به صنعت ورود می کند که می خواهد مانند یک افیون با بازی سازی مقابله کند چراکه فکر می کنند بازی ها سبب فرهنگسازی غلط می شوند. در واقع حاکمیت همیشه از بُعد منفی درحوزه صنعت بازی سازی ورود داشته است تا اینکه بخواهند دخالت مثبت داشته باشد.

کار از تصویب اسناد گذشته است...

شهیدی در پاسخ به این سوال که آیا دو موضوع «تغییر اساسنامه بنیاد ملی بازی های رایانه ای» و «نگارش سند ملی بازی های رایانه ای» که این روزها به کررات از سوی حاکمیت مطرح می شود، باعث برطرف شدن مشکلات بازی سازان خواهد شد یا خیر؟، بیان کرد: بزرگ تر از این کارها «سندهای توسعه ملی» کشوری را داریم، اگر آن سندها به حرکت کشور کمک کرده باشد، این سند هم همان کمک را خواهد کرد. در واقع وقتی به اسناد بالادستی توجه نمی شود، قرار است به اسناد جزئی تر توجه شود؟ نمی دانم چنین سندی چقدر می تواند مفید باشد، اما می توان به جای اینکه منتظر اسناد بشینیم تا مشکلات برطرف شود، بیاییم جلسات هم اندیشی با ذی نفعان حوزه بازی سازی برگزار کنیم تا مشکل صنعت برطرف شود. اصلا همین الان مگر بنیاد ملی بازی های رایانه ای دارد به تمام وظایف خود عمل می کند که حالا منتظر باشیم اگر بعد از 10 سال هم این سند تصویب شود، اتفاق بهتری رخ دهد. موضوع آموزش در اساسنامه بنیاد خیلی جدی مطرح است، اما مگر به درستی به آن پرداخته می شود که حالا نگران سایر مسائل هم باشیم؟

وقتی هیچ کاری نکردن بهتر از کار کردن باشد!

او در خصوص روند نظارت بر محتوای بازی ها از سوی نهادهای تصمیم گیر، بیان کرد: متاسفانه در دوره مدیریت قبلی بنیاد ملی بازی های رایانه ای با مشکلاتی در زمینه صدور مجوزها و نظارت ها مواجه بودیم، به این شکل که تعدادی از بازی های ایرانی از پلتفرم کافه بازار فیلتر شدند و ما کارزاری مالی _ حقوقی راه انداختیم و از سوی کمیسیون ملی بازی سازی موضوع را پیگیری کردیم که حداقل اگر بنیاد دست بازی ساز را نمی گیرد، جلوی گام های او را هم نگیرد. تیم جدید بنیاد ملی بازی های رایانه ای برای بازی ساز بهتر است زیرا اگر کاری برایمان نمی کنند حداقل جلوی کار را هم نمی گیرند و با این تفاسیر به نظر ما اگر هیچ کاری نکنند بهتر است.

حق بازی ساز این نیست...

این بازی ساز با تاکید بر اینکه سوق دادن سرمایه گذاران به سمت صنعت بازی های دیجیتال باید از سوی حاکمیت شکل گیرد، گفت: زیرساخت های ارتباطی که در اختیار سایر صنایع مرتبط با تکنولوژی و IT قرار دارد اصلا قابل قیاس با بازی ساز نیست. بازی ساز با هزار مصیبت و مشکل و با وجود تحریم و فیلترینگ، عدم حمایت و... مسیر خود را در حد بخور و نمیر ادامه می دهد و خود را در این شرایط زنده نگه می دارد و تا همین نقطه هم به سختی به دنبال سرمایه گذار رفته است، اما بیش از این دیگر حق بازی ساز نیست که بخواهد بار همه مشکلات را به تنهایی به دوش بکشد.

او درباره تاثیر برگزاری جشنواره فجر بازی های رایانه ای بر صنعت بازی سازی، اظهار کرد: بنده به صورت کلی با هر رویداد و جشنواره ای پیرامون صنعت بازی موافق هستم ولی نکته مهم این است که نوع برگزاری جشنواره ها در ارتباط مستقیم با مدیران آن است و هر مدیری که دغدغه مندتر بوده است، جشنواره بهتری برگزار کرده است.

یک پتانسیل بزرگ و وظیفه رسانه ها

مدیر استودیو مکعب مشکی در پایان تاکید کرد: صنعت بازی پتانسیل بزرگی دارد که علی رغم محدودیت ها و بدون هیچ کمک خاصی، دستاوردهای زیادی برای کشور به دست آورده است و اگر دست بازی ساز به حاکمیت نمی رسد، رسانه می تواند با بیان دستاوردها توجه حاکمیت را به بازی سازی جلب کند. بازی های ایرانی بسیار خوبی داریم که بیش از 10 میلیون نفر مخاطب داشتند و بخش عمده ای از نیاز مردم به بازی را برطرف کردند. سال 1401 بازی «افسانه بیستون» را ساختیم که در پلتفرم های خارجی هم عرضه شد ولی در داخل ایران فقط 200 نسخه فروخت؛ درواقع با توجه به هزینه ها اصلا از نظر اقتصادی منطقی نبود که این بازی را در ایران منتشر کنیم، اما بازهم آن را منتشر کردیم درحالی که خارج از ایران مبلغ خوبی به فروش رسید و در جشنواره های بین المللی هم دیده شد، اما رد پای این اتفاق و دستاورد هم به جز رسانه های تخصصیِ بازی در جای دیگر و سایر رسانه ها دیده نشد

پی نوشت: این مصاحبه روز دوشنبه، سوم دی ماه و قبل از تصویب شورای عالی فضای مجازی مبنی بر رفع فیلتر Google Play انجام شده است. 

انتهای پیام